Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету – персонал мен халықтың сәулелену деңгейлерін төмендетуге бағытталған ұйымдастыру, технологиялық, техникалық, санитариялық-эпидемиологиялық және медициналық-профилактикалық іс-шаралар кешенін жүзеге асыру болып табылады.
Халықтың радиациялық қауіпсіздігі ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің «Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» туралы бұйрығының талаптарына сәйкес адамдардың өмір сүру жағдайларын жасаумен, радиациялық бақылауды ұйымдастыру және радиациялық жағдай туралы ақпарат жүйесін ұйымдастырумен қамтамасыз етіледі.
Радиациялық бақылау объектілері – өндірістік жағдайларда иондаушы сәулеленудің әсері кезінде «А» және «Б» топтарының персоналы, медициналық рентгендік-радиологиялық рәсімдерді орындау кезіндегі пациенттер, табиғи және техногенді сәулелену көздері ықпал еткен кездегі халық адамның тіршілік ету ортасы болып табылады.
Персоналдың радиациялық қауіпсіздігін қамтасыз ету үшін төмендегі талаптарды сақтау қажет:
— радиациялық қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықтарда және лауазымдық нұсқаулықтарда белгіленген радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды білу және орындау;
— жеке дозиметрлік бақылау құралдарын және жеке қорғаныш құралдарын пайдалану;
— алдын ала және мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексеруден өту;
— сәулелену көздері болып табылатын қондырғылардың, аспаптар мен аппараттардың жұмысындағы барлық анықталған ақаулар туралы цехтың, учаскенің, зертхананың басшысына және тиісті лауазымды адамдарға және радиациялық қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуін бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті адамға дереу хабарлау;
— жұмыстарды орындау кезінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қатысты радиациялық қауіпсіздік қызметінің (немесе жауапты адамның) нұсқауларын орындау;
Радиациялық объектіде және оның айналасындағы радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін:
— радиациялық объектіні орналастыру үшін аудан мен алаңды, сәулелену көздерін физикалық қорғау деңгейін таңдаудың негізделуін, 1 және 2 санаттағы объектілердің айналасымен және ішкі аймағын аймақтарға бөлуді қамтитын радиациялық объектінің жобалық құжаттамасын дайындау кезінде нормативтік құқықтық актілер талаптарын сақтау;
— технологиялық жүйелерді пайдаланудың қауіпсіз шарттарын құру;
— сәулелену көздерімен қызметті санитариялық-эпидемиологиялық бағалау;
— радиациялық бақылауды ұйымдастыру және жүргізу;
— «А» тобы персоналының біліктілігін және сәулелену көздерімен жұмыс істеу ережелері бойынша білімдерін арттыру қажет.
ҚР ДСМ СЭБК Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы Нышанов Нұрбек Садықбекұлы
