Түркі әлемінің рухани астанасы – Түркістандағы «Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайының аумағында Қожа Ахмет Ясауи, Рабия Сұлтан Бегім, Есімхан мазарлары мен сегіз бұрышты кесене, бұрынғы казарма ғимараты мен бекініс қабырғасы орналасқан. Кесенені жарықтандырудың бірегей жобасын жүзеге асыру кезінде ескерткіштің даралығын, тұтастығы мен шынайылығын, оның діни және тарихи құндылығын, әрбір бөлшегін сақтау талап етілді.
Жақын уақытта туристер үшін ерекше тартымды нысандардың бүкіләлемдік тізіміне кірген қасиетті мекеннің ғажайып сәулет туындысы алыстан жарқырап, көзге түсетін болады. Жобаның техникалық директоры Бағила Исакова сәулеттің құндылығын паш ету үшін әрбір бөлшегі жан-жақты жарықтандырылатынын атап өтті.
«Бұл кесененің аяқталмай қалған негізгі қасбеті, сегіз бұрышты негізі бар үлкен күмбез және панельдері бар тетраэдрлік негіз, тауашалар, эпиграфиялық өрнектері бар геометриялық өрнектері бар жылтыратылған плиткалар. Қасиетті жер екенін көрсететеді және намаз оқуға да, туризмге де қолайлы атмосфера жасайды», — дейді жоба жетекшісі.
Жобаға кіріспес бұрын Айя София (Ыстамбұл, Түркия), Шарджа (Шарджа, БАӘ) және басқа да мешіттерде жасалған ұқсас жобаларды тыңғылықты зерттеу және талдау жұмыстары жүргізілді. Жоба «Қазреставрация» РМК мен «Әзірет Сұлтан» музей-қорығы мамандары, реставраторлары мен археологтарының ұсыныстарын ескере отырып жүзеге асырылады.
Дербес жарықтандыру шешімі заманауи жарықдиодты технологияның және әртүрлі шамдарды қолдану нәтижесінде жасалады. Ясауи кесенесін жарықтандыру жобасында шамамен 187 шам қолданылады. Кесене қабырғаларын біркелкі жарықтандыру үшін реставрациялық материалдардың түпнұсқалығын ескере отырып, жерге әр түрлі оптикадағы сызықтық шамдарды қолдану туралы шешім қабылданды.
Мамандар жобаны тестілеу кезінде Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің сыртқы келбеті безендірілген керамиканың ерекше қасиеті анықтағанын айтады. Оптика мен жарық сипаттамаларының өзгеруі кезінде эпиграфиканың әртүрлі элементтері көрінеді, яғни кесене қабырғаларында каллиграфиялық жазулар көрінетін болады. Кесененің дәл осы таңғажайып көрінісі жарықтандырудың ең негізгі ерекшелігіне айналмақ.
Түркістан облысы әкімінің баспасөз қызметі
