Жіті ішек инфекциялары – диарея, интоксикация, кейбір жағдайларда сусыздану дамуымен асқазан-ішек жолдарының моторикасының бұзылуымен жүретін жұқпалы аурулардың кең тобы.
ЖІИ қоздырғыштары – ішек дисфункциясын тудыруы мүмкін бактериялардың, вирустардың үлкен тобы болып табылады. Көбінесе бактериялық ЖІИ -ден дизентерия таяқшалары (шигелла), патогенді ішек таяқшалары (эшерихиа), иерсиниоздар тудыратын аурулар болады. Вирустық ЖІИ-нің ішінде ротавирустар мен аденовирустар маңызды.
Инфекция көзі – ауру адам немесе ЖІИ қоздырғыштарының тасымалдаушысы болып табылады. Басқалар үшін ең қауіпті – өткір ішек инфекцияларының жеңіл, өшірілген және симптомсыз түрлері бар науқастар.
Инфекциялық кезең – аурудың алғашқы белгілері пайда болған сәттен бастап және симптомдардың бүкіл кезеңі, ал вирустық инфекция кезінде – сауыққаннан кейін 2 аптаға дейін.
Негізгі берілу механизмі – фекальды-оральды (қоздырғыш нәжістің ең кішкентай бөлшектерімен ауызға түскенде), ол тамақ, су және байланыс тұрмыстық жолдармен жүзеге асырылады; ауа-шаң жолы әлдеқайда аз жүзеге асырылады.
Берілу факторлары – тамақ, су, тұрмыстық заттар, науқастың нәжісімен зақымдалған ойыншықтар, кейбір инфекциялардың берілуінде жәндіктердің (шыбын, тарақан) маңызы зор. ЖІИ инфекциясына антисанитарлық тұрмыс жағдайлары, жеке гигиена ережелерін сақтамау, ЖІИ қоздырғыштарымен ластанған, сақталатын немесе санитарлық ережелерді бұза отырып дайындалған тағамдарды пайдалану ықпал етеді.
Нышанов Нұрбек Садықбекұлы
ҚР ДСМ СЭБК Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы
