Біз адам папилломасы вирусына (АПВ) қарсы вакцинациялау туралы бірқатар жарияланымдарды жалғастырамыз және қазір осы инфекцияны жұқтырудың негізгі жолдарын қарастырамыз.
АПВ қол алысу, сүйісу, терінің зақымдануы арқылы берілуі мүмкін. Вирус ылғалды ортада тез таралады, сондықтан қоғамдық орындарға – сауналарға, ванналарға, спортзалдарға, дәретханаларға, бассейндерге барған кезде мұқият болу керек.
Жыныстық жолмен берілетін вирустардың онкогендік түрлері гениталийде орналасқан үшкір ұшты сүйелдерді тудырады.
Вирус туған кезде анадан балаға босану каналы арқылы өту кезінде тікелей беріледі. Сүйелдер көбінесе нәрестелерде өмірдің алғашқы жылдарында аузында немесе терісінде пайда болады.
Қырыну немесе эпиляция кезінде өзіне-өзі жұқтыру арқылы АПВ дененің бір аймағынан екіншісіне ауысады.
Жоғары қауіпті 16, 18 АПВ типтері жатыр мойны обырын тудырады, ауруды тек вакцинациялау арқылы алдын алуға болатынын есте сақтаған жөн.
АПВ ЖАТЫР МОЙНЫ ОБЫРЫН ТУДЫРАДЫ
Біз адам папилломасы вирусына (АПВ) қарсы вакцинациялау туралы бірқатар жарияланымдарды жалғастырамыз және онкопатологияның қандай түрлері осы вирустың белгілі бір типтерін тудыратынын айтамыз.
Жоғары онкогендік қауіпті АПВ-ны жұқтыру ол жұқтыратын жасушаларда өзгерістер (обыралды зақымданулар) тудыруы және обырды тудыруы мүмкін.
АПВ-ға жиі әсер ететін анатомиялық аймақ жатыр мойны болғандықтан, осы ағзаның онкологиялық аурулары біздің әйелдердің өмірі мен денсаулығына қауіп төндіреді.
Қазақстанда жыл сайын жатыр мойны обырының 1900-ге жуық жаңа жағдайы тіркеледі, бұл аурудан 600-ден астам әйел қайтыс болады. Жатыр мойны обыры 25 пен 44 жас аралығындағы әйелдерде жиі кездесетін онкопатологиялардың арасында 2-ші орында тұр.
Бүгінгі таңда АПВ-ның емі жоқ, алдын алудың жалғыз әдісі – вакцинациялау.
Жатыр мойны обырының (ЖМО) дамуы әйелдің АПВ-ны жұқтыруына байланысты екендігі ғылыми дәлелденген.
Обыралды аурулар сирек симптомдармен бірге жүретіндіктен, АПВ-ға қарсы вакцинациялау жүргізілген болса да жатыр мойны обырына үнемі скрининг жүргізу маңызды.
Нышанов Нұрбек Садықбекұлы
ҚР ДСМ СЭБК Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы
