Полиомиелит вирусы адамның жүйке жүйесіне әсер етеді және ағзаның әртүрлі бөліктерінде және түрлерінде сал ауруын тудыруы мүмкін. Полиомиелитпен жұқтыру жолдары негізінен вирустың ас қорыту жолдары арқылы жұғуы мүмкін- ластанған су, тамақ немесе қолдар арқылы. Мысалы, науқас адамның нәжісі тоғанға түсіп, содан кейін шомылған кезде науқас вируспен ластанған судан жұғады. Аурудың қоздырғышы-полиовирус. Сіз су арқылы да, тамақ, лас киім және т. б. арқылы да жұқтыра аласыз.
-7 жасқа дейінгі балалар;
— Жүкті әйелдер;
— Иммунитеті өте төмен адамдар. Бұған әртүрлі аурулар, сондай-ақ эндокриндік деңгейдегі бұзылулар, операциядан кейінгі кезеңдер және т. б. ықпал етуі мүмкін.; Тәуекелдер жылы мезгілде жұқтыру қаупі жоғары: жазда немесе күзде. Вирус өте төзімді, ылғалды ортада 4 айға дейін өмір сүре алады.
Полиомиелит вирусы келесі белгілерді тудырады:
— Интоксикация салдары: жүрек айну, құсу, диарея, бөртпе;
— Суыққа ұқсас белгілер: жөтел, мұрыннан су ағу, тамақ ауруы, тыныс алу және жұту қиындықтары;
— Қан қысымының ауытқуы, шаршау, жалпы әл-ауқаттың төмендеуі, бас ауруы;
— Сирек жағдайларда-науқастың өліміне әкелуі мүмкін сал ауруының әртүрлі түрлері.
Маңыздысы, 90% жағдайда полиомиелит белгілері анықталмайды және ол жүйке жүйесіне әсер етпейді. Ал 10% жағдайда ми қабығының қабынуын болжайтын өте ауыр формалар бар-ауыр зардаптармен, өлімге дейін. Полиомиелиттің инкубациялық кезеңі өте қысқа-ол 5 күннен аспайды. Бұл жағдайда жеңіл жағдайда сауығып қалпына келтіру 3 күннің ішінде байқалады. Алайда, біз айтқанымыздай, күрделі формалар да бар-ол ми қабығының қабынуын болжайтын өте ауыр формалар-ауыр зардаптармен, өлімге дейін. Бұл жағдайда емдеу бірнеше айға, жылдарға созылуы мүмкін немесе мүлдем пайдасыз болуы мүмкін.
Егер полиомиелиттің айқын белгілері пайда болса, науқас жұқпалы аурулар ауруханасына жатқызылады, онда инфекциялық дәрігер тексеруден өтеді. Мұның себебін түсіну үшін бірқатар манипуляциялар жасалады, міндетті түрде зерттеледі:
— Қан мен зәр анализі;
— Мұрын-жұтқыншақ материалдары;
— Нәжіс массасы;
— Жұлын сұйықтығы.
Мұның бәрі аурудың қоздырғышы қандай екенін анықтауға, дұрыс диагноз қоюға мүмкіндік береді.
Полиомиелиттің алдын алу алу шарасы
Балаларды вакцинациялау болып табылады
Егер біз тұрмыстық деңгейде полиомиелиттің алдын-алу туралы айтатын болсақ, онда бұл:
— Шомылу үшін бейімделмеген лас су айдындарында шомылудан бас тарту;
— Жеке гигиена ережелерін сақтау;
— Ықтимал қауіпті өнімдерден бас тарту (бұл мағынада шикі сүт) қажет емес-патоген ауру қоздырғышы жиі кездеседі;
Егер балалар ұжымында ауруы бар бала табылса, карантиндік шаралар жүргізіледі. Бұл ретте барлық заттар мен заттар өңделіп, дезинфекцияланады. Қазір полиомиелит өте сирек кездеседі-бұл орталықтандырылған вакцинациямен байланысты, соның арқасында балалар жас кезінен бастап полиомиелит вирусына қарсы иммунитетті дамытады.
Елемесов Бахтыораз Мизамұлы
ҚР ДСМ СЭБК Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы орынбасары
