Туберкулез әлемдегі ең көп таралған инфекциялардың бірі болып қала береді, жер шарында әрбір үшінші адам туберкулезді жұқтырады. Халық арасында туберкулезбен сырқаттанушылықтың жоғары таралуы балалардың жұқтыру деңгейінің артуына ықпал етеді. Жас ерекшеліктеріне байланысты балалар ересектерге қарағанда туберкулезге көбірек ұшырайды.
Туберкулездің ауыртпалығы жоғары елдердегі ДДҰ ұсыныстарына сәйкес, барлық сәбилер туғаннан кейін мүмкіндігінше ертерек БЦЖ вакцинасының 1 дозасын алуы керек. Қазақстан Республикасының Ұлттық егу күнтізбесінде туберкулезге қарсы вакцинация жаңа туған нәрестелерге туғаннан кейін 1-4 күн аралығында және 6 жастағы балаларға БЦЖ вакцинасымен ревакцинациялау жүргізіледі. БЦЖ егілгеннен кейін алынған иммунитет орта есеппен 5 жылға созылады. Алынған иммунитетті сақтау үшін екінші вакцинация бірінші сынып оқушыларына беріледі. 15 жастан 17 жасқа дейінгі жасөспірімдерде туберкулездің алдын алудың негізгі әдісі — жыл сайын флюорографиялық тексеруден өту.
Балалардағы туберкулездің алдын алу үшін БЦЖ егу қажет. Ол туберкулез қоздырғышы бар инфекциядан қорғамайды, ол жасырын инфекцияның айқын ауруға айналуынан қорғайды және балаларды туберкулездің ауыр түрлерінен 100% қорғайды. Нәтижесінде балалар ағзасы туберкулез микобактерияларына қарсы жасанды, бірақ тұрақты иммунитетті дамытуға мүмкіндік алады. Вакцинациядан кейінгі иммунитеті жақсы вакцинацияланған бала микобактериялармен кездескенде мүлдем инфекцияны жұқтырмайды немесе жеңіл түрде жұқтырады. Микобактериялармен инфекциялану барлық жағдайда ауруды білдірмейді.
Әрбір дерлік адам микобактерияны ересек жасқа дейін жұқтырады және оған иммунитеті бар, бірақ туберкулезбен ауыратындар аз. Жақсы иммунитет аурудың дамуына жол бермейді. Керісінше, әлсіреген организм, басқа да аурулар бар болса, иммунитеттің төмендеуі жағдайында микобактериялармен инфекция кезінде туберкулез дамиды.
Бала мен жасөспірімді туберкулезден қалай қорғауға болады:
— балаларды перзентханада туберкулезге қарсы вакцинациялау, Манту сынамасын жүргізу, 6 жасында ревакцинациялау;
— жеке және қоғамдық гигиена ережелерін сақтау;
— ұтымды тамақтану, сүт және ет өнімдерін, көкөністер мен жемістерді мейлінше көп тұтыну;
— бөлмені үнемі желдетіп отыру, таза ауада көбірек болу;
— жасөспірімдерге флюорографиялық тексеруден уақтылы өту қажет.
Б.Елемесов
ТО СЭБД басшысының орынбасары
