Ботулизм және тамақтан улану-бұл микробтармен және олардың токсиндерімен, яғни адамнан адамға берілмейтін улармен ластанған тамақ өнімдерін тұтыну нәтижесінде пайда болатын ауру.
Облыс аумағында жыл сайын үйде консервіленген өнімдерді пайдалануға байланысты ботулизм жағдайлары болып жатады. Көбінесе, көкөністерді сақтау шарттары сақталмаса, ботулизм қоздырғышы өнімге енеді және анаэробты жағдайда токсинді шығару арқылы дами алады. Адамдар үшін өлім дозасы — бұл ми мен жұлынға әсер ететін шамамен 0,3 мкг токсин. Өлім тыныс алу бұлшықеттерінің сал ауруына байланысты болады. Ботулинге қарсы сарысуды уақтылы енгізу ғана өлімнен құтқарады, сондықтан ботулизм токсинімен улануға күдік туындаған жағдайда дереу медициналық көмекке жүгіну керек.
Ботулизмнің алдын-алу көкөністерді консервілеу және ет өнімдерін ыстау кезінде барлық гигиеналық және технологиялық жағдайларды сақтаудан тұрады. Токсиннің өзі ыстыққа төзімді, қайнау температурасына бір сағаттан астам уақыт төтеп береді. Сондықтан жақсы дайындалған тағамның өзі улануды тудыруы мүмкін.
Өзіңізді тамақтан уланудан және жіті ішек инфекцияларынан қалай қорғауға болады?
1. Сапасы күмәнді, мерзімі өткен тағамды және жарамдылық мерзімі аяқталуға жақын өнімді тұтынудан бас тарту;
2. Сәйкестікті растау рәсімінен өткен тек декларацияланған тамақ өнімдерін сатып алыңыз. Сүт, балық, ет, ысталған ет сатып алуға ерекше назар аудару керек, өйткені мұндай өнімдерде көбінесе тамақтан уланудың қоздырғыштары болады;
3. Салтанатты іс-шаралар мен еске алу түскі астарын өткізу кезінде етті алдын ала пісірмеңіз, тағамдар мен үстелді ерте дайындамаңыз. Үстелге ұсынылатын барлық нәрсені іс-шаралар басталғанға дейін 1-1,5 сағат бұрын дайындау керек;
4. Шикі өнімдерді дайындауға ұсынылатын нормалар мен температуралық режимдерді сақтау;
5. Әртүрлі өнімдерді жеке беттерге кесу. Мысалы, шикі көкөністер мен етті әртүрлі тақталарға кесу керек. Өнімдерді үстелге бір-біріне тигізбейтіндей етіп қою керек;
6. Жеке тағамдарды дайындауға көшкен сайын қолды және асхана керек-жарақтарын жуу;
7. Егер ауыз судың денсаулыққа қауіпсіздігіне сенім болмаса, оны қайнату;
8. Ыдыс-аяқ пен ас құралдарын әр қолданғаннан кейін термиялық және бактерияға қарсы өңдеу, сондай-ақ оларды ағынды сумен шаю;
9. Келесі қолданар алдында сорпалар мен басқа да дайындалған дайын тағамдарды қайта қайнату.
Қорытындылай келе, тамақтан уланудың алдын-алу қарапайым, жалпы қабылданған гигиена ережелерін сақтауды, тамақ таңдауға мұқият қарауды, жеке тағамдардың ингредиенттерін дұрыс аспаздық өңдеуді, жарамдылық мерзімі өткен тағамнан аулақ болуды талап етеді.
Н.Нышанов Түркістан облысының СЭБД басшысы
