Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университетіне мемлекет қайраткері, этнограф, тарих ғылымдарының кандидаты Өзбекәлі Жәнібековтің есімі берілмек.
«Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті» коммерциялық емес акционерлік қоғамына Өзбекәлі Жәнібековтің есімі берілсін», — делінген Ашық НҚА порталында жарияланған Ғылым және жоғары білім министрінің бұйрық-жобасында.
Ведомство түсіндірмесіне сай, оқу ордасына көрнекті қайраткердің есімін беру оның ғылымға қосқан үлесін лайықты бағалауға бағытталған.
«Оңтүстік Қазақстан педагогикалық университеті» коммерциялық емес акционерлік қоғамына Өзбекәлі Жәнібеков есімін беру жоғары оқу орындарының оқытушыларының мәртебесін арттырады және қазақстандық ғалымдардың ғылымға қосқан үлесінің жоғары бағасын көрсететін болады», — деп түсіндірме берілген бұйрыққа.
Құжат 24 шілдеге дейін көпшілік талқылауда болады. Кейін қол қою үшін ведомство басшысы Саясат Нұрбекке жолданады.
Ел аузында «Арыстан бабтан тіле, Ясауиге түне» дейтін өсиет тұнған қанатты сөз бар. Қазақ жұрты зиярат ететін дәл осы Арыстан баб кесенесінің қираған бөліктерін бүтіндеген де – Өзбекәлі Жәнібеков. Ақиқатында осы сөйлемнің өзі оңай айтыла салатын сөз секілді. Әйтпесе бұл жұмыс зор қажыр-қайратпен, асқан табандылықпен келді. Себебі кесенені қалпына келтіруге сол кезде билік жүргізген Мәскеу қарсы болды. Сондай қарсылыққа қарамастан үлкен тәуекелді талап ететін істі үйіріп әкету – табандылықтың ғана емес, тапқырлықтың, терең философиялық саясаткерліктің, ұлтжандылықтың белгісі. Арыстан бабтың Жұман мешіті сол тұста қирап жатқан болатын. Оны қайта тұрғызуға Мәскеу рұқсат бермеген-ді. Бірақ ер қайраткер ебін тапты.
ғасырлық Отырарды суландыру жүйесі деп аталатын экспозицияны сылтауға айналдырып дегеніне жеткізді, ойындағыны іске асырды. Арыстан баб кесенесінің мешіт бөлігі кезіндегі саясаттың салқынымен сүріліп, намаз оқытылмай қалған. Қазақты руханиятынан айырған кезең ғой. Сондай саясатқа қарамастан Өз-ағаң бірнеше жыл ішінде кесенені қалпына келтірді. Артынша қасиетті орын мемлекет қарамағына өтті.Өзбекәлі Жәнібеков – ұлы даланың әр қиыр шетін аралап, талай тарихи орынға табаны тиіп, көптің көзі түсе бермейтін, жұрт бағасына жете қоймаған тың дүниелерді халықтың өзіне қайтарған, ұлттың болмысын өзіне қайта таныстырған этнограф, тарихшы. «Тағдыр тағылымы» деп аталатын қос кітабының екіншісінде көкірек көзіңді ашатын, таным түсінігіңді кеңейтетін, тіпті санаңды сілкіп салатын сөз көп. Кейбір сөздердің біз білмейтін сырын ашқандай. «Қайталанбас бейнелер ретінде жұрттың абайында мәңгі қалып қойды», деп жазады. Байқадыңыз ба, «Абай» сөзін «сақ болу», «жүру», «аңдап сөйлеу» секілді мағынада емес, «санасы», «жады», «есі» ретінде қолданып отыр. Бұл – Құнанбайдай күрделі тұлғаны қазаққа сыйлап, одан туған адамзаттың Абайын тәрбиелеген Зере анамыздың әлеміне тереңдеп қана қоймай, бір кездері қазақтың қолданысында болып, кейін ұмытылып кеткен сөздерді қайта жаңғырту.
