Лямблия — жгутилер класындағы ең қарапайым микроскопиялық бір жасушалы паразит. Адамның ішегінде ол екі түрде болуы мүмкін — вегетативтік және споралы. Лямблия бөліну арқылы көбейеді және әр 10-12 сағат сайын саны екі еселенеді. Вегетативті формалардың мекендейтін жері — аш ішектің жоғарғы бөлігі. Кисталар қозғалмайды, сопақ пішінді және капсуламен қорғалған. Бұл пішінде лямблия тоқ ішекте де, сыртқы ортада да болады. Осылайша олар ұзақ уақыт өміршеңдігін сақтай алады.
Лямблиоздың негізгі себептері — кисталардың адам ағзасына енуі. Бұл жуылмаған көкөністер мен жемістерді жегенде, гигиеналық ережелерді бұзғанда және қайнатылмаған суды пайдаланғанда болады. Берілудің бұл жолы фекальды-ауызша деп аталады, өйткені лямблиоз қоздырғыштарының таралу көзі нәжіспен бірге кисталарды шығаратын жұқтырған адам болып табылады. Сондай-ақ үй жануарлары лямблиоздың тасымалдаушысы бола алады, ал шыбындар мен тарақандар тасымалдаушы ретінде әрекет ете алады.
Арандату факторлары толып кету, ластанған ортада тұру, сумен жабдықтау және кәріз жүйелерінің нашар жағдайы, санитарлық-гигиеналық ережелерді сақтамау болуы мүмкін. Ауруға бейімділік 10 жасқа дейінгі балаларда, тамақтанбаған немесе дистрофиясы бар адамдарда, өт жолдарының туа біткен ақауларымен, қышқылдығы төмендеген асқазан мен ішек ауруларымен, сондай-ақ диетаны ұстанатын адамдарда анықталған.
Елемесов Бахтыораз Мизамұлы
ҚР ДСМ СЭБК Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы орынбасары
