Шу — қалыпты емес дыбыстардың жиынтығы болып, адам организміне қолайсыз әсерін тигізеді, оның жұмысы мен демалысына кедергі жасайды. Шу көздері соқтығысу, үйкеліс, қатты заттардың сырғуы, сұйықтық пен газдардың ағуы кезінде пайда болатын тербелістер болуы мүмкін. Өндірістік жағдайларда тербеліс көздері жұмыс істейтін станоктар, қолмен механикаландырылған құралдар (электр және пневматикалық аралар, перфораторлар), электр машиналары (генераторлар, турбиналар) және т.б.
Қазіргі уақытта қала жағдайындағы ең көп тараған шудың түрі транспорттық шу. Шығу көздері – автомобильдер, трамвайлар, троллейбустар және теміржол мен әуе транспорттары. Өндірістік-кәсіпорын мекемелерінің тұрғын аудандарға жақын орналасуы акустикалық талаптың бұзылуына әкеп соқтыратын елеулі фактор болып табылады. Пәтерлік шу екіге бөлінеді: тұрмыстық (адамдардың тіршілігіне байланысты) және механикалық (инженерлік және техникалық) қондырғылар арқылы пайда болады.
Шудың әсерінен ағзада пайда болатын симптомдар кешенін шу ауруы ретінде анықтайды. «Шу ауруы» бұл орталық жүйке жүйесі мен есту анализаторы зақымданатын ағзаның жалпы ауруы, шудың әсерінен пайда болатын клиникалық көріністері арнайы (есту мүшесіндегі өзгерістер) және арнайы емес (басқа мүшелер мен жүйелердегі өзгерістер) болып бөлінеді. Шудың есту қызметіне әсерінің нәтижесі кәсіптік естуінің төмендеуі және кереңдік болып табылады. Шудың әсерінен пайда болатын арнайы емес өзгерістердің ішінен жүйке, жүрек тамыр, жыныс мүшелері, көру мүшелері жүйесіндегі, вестибулярлық аппаратттағы, ас қорыту жүйесіндегі өзгерістерді айтуға болады. Ауру адамдар жүйке және жүрек-қантамыр жүйелерінің қызметі бұзылғандықтан, олар шудың әсеріне өте сезімтал келеді.
Шу ауруының алдын алу үшін алдын-ала және мерзімді медициналық тексерулер жүргізу, жұмысшылар денесінің шудың қолайсыз әсеріне төзімділігін арттыру, жеке қорғаныс құралдарын қолдану, кәсіпорындардың жұмысшыларына В, С дәрумендерін күнделікті қабылдау ұсынылады, санаторий-курорттық емдеуді қолдану айтарлықтай оң әсер етеді.
Өз денсаулығыңыз өз қолыңызда!
Искаков Аскар Бекболатұлы
ҚР ДСМ СЭБК Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы орынбасары
