2023 жылы Ұлыбританияда егін жинаумен айналысатын барлық маусымдық жұмысшылардың төрттен бір бөлігі Орталық Азия елдерінен келді.
Олардың саны өседі деп болжанып отыр. 2023 жылдың маусымында Ұлыбритания Парламенті кітапханасының сайтында маусымдық жұмысшыларға арналған арнайы есеп жарияланды.
Онда 2019 жылға дейін Ұлыбритания нарығында ондаған жылдар бойы Шығыс Еуропа елдерінің тұрғындары: Болгария, Румыния, Польша басым болғандығы айтылған.
Сонымен қатар салыстырмалы түрде жақын уақытқа дейін Ұлыбритания Еуропалық одаққа кірді және жұмысқа арналған құжаттармен байланысты барлық мәселелер мүмкіндігінше қарапайым шешілді.
2019 жылы Ұлыбритания Еуропалық Одақтан шықты, сол жылы Үкімет маусымдық жұмысшыларға — әлемнің әр түрлі елдерінен келген еңбек мигранттарын шақыру үшін визалық квоталар енгізетінін мәлімдеді. Мұндай квоталарды егін жинайтын ешкім болмайды деп қорқатын фермерлер талап етті.
Англия мен Уэльс ұлттық фермерлер одағының мәліметтері бойынша, жыл сайын 4 миллиард фунттан астам көкөністер, жемістер мен гүлдер өсіріледі. Аграрлық секторда барлығы 471 мыңға жуық адам жұмыспен қамтылған, бірақ олардың 58 мыңы егін жинау уақытында ғана қажет.
2020 жылдан бастап маусымдық жұмысшылардың көпшілігі Украинадан келді, екінші және үшінші орында ресейліктер мен Беларусь азаматтары болды.
Ұлыбритания үкіметі Орталық Азия елдеріне, ең алдымен Тәжікстанға, Қырғызстанға және Өзбекстан, Қазақстанға назар аударды. Осы елдерде Британдық фермалардағы жұмыс туралы жарнама таратыла бастады. Орталық Азия қалаларында виза алуға және жұмыс таңдауға көмектесетін арнайы компаниялар пайда болды. Еңбек мигранттары Ұлыбританияға жіберілді.
2023 жылы көкөністер мен жемістерді жинаумен айналысатын маусымдық жұмысшылар үшін квота 45 мың визаны құрады. 2024 жылы оны 55 мың визаға дейін ұлғайту мүмкіндігі қарастырылып отыр. Ресми түрде 2024 жыл – бұл бағдарлама соңғы, бірақ ұлттық фермерлер одағы оны ұзартуға мүдделі. Квотаны кеңейтуден басқа, олар визаның қазіргі алтаудың орнына тоғыз айға созылуын талап етеді.
2023 жылы Ұлыбританияда жұмыс істеген Орталық Азия елдерінің жұмысшыларының саны туралы нақты деректер әлі жоқ. Еңбек нарығын талдайтын SIA компаниясы 2022 жылы олар жалпы жұмысшы мигранттардың төрттен бір бөлігін құрағанын және 2023 жылы айтарлықтай көп болады деп болжап отыр.
Жаңа 2024 жылдың басталуымен әлеуметтік желілерде азаматтарымызды Еуропаға табыс табуға жіберетін рекрутингтік компаниялардың жарнамасы күшейе түсті. Қазақстандықтарға көбінесе Ұлыбританияның ауыл шаруашылығы фермаларында жұмыс ұсынылады және ауыр жұмыс болғанына қарамастан, отандастардың мұндай табысқа деген сұранысы күн өткен сайын артып отыр.
Қазақстандықтар Отандағы мансап жасаудан гөрі шетелдегі гастарбайтер жолын неге артық көреді?
Өткен жылы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі 2023 жылдың алғашқы 8 айында ҚР-дан 194 мың қазақстандық кеткенін хабарлады. Олардың басым көпшілігі, 186 мың адам-табыс үшін.
Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша, 2023 жылдың қаңтарынан қыркүйегіне дейін 12,7 мың тұрғын елден «мүлдем» кетті. Оның ішінде техникалық мамандығы бар 1,8 мың адам, сондай-ақ экономикалық, педагогикалық, медициналық және басқа да жоғары білімі бар жүздеген қазақстандықтар бар.
Біздің азаматтар арасында маусымдық жұмыстың танымалдығы экспоненциалды түрде өсуде. Олардың барлығы Ұлыбританияның маусымдық ауылшаруашылық жұмысшыларының Seasonal Worker visa мемлекеттік бағдарламасы бойынша келеді.
Ұлыбритания елшілігінің ресми статистикасына сәйкес, 2022 жылы қазақстандықтардан ағылшын фермаларында жұмысқа орналасу үшін 2711 өтінім, ал 2023 жылы 3994 өтінім берілген.
