Туляремия — зооантропонозды, лимфа түйіндерінің, терінің, кейде көздің, жұтқыншақтың және өкпенің зақымдануы бар, айқын интоксикациясымен бірге жүретін табиғи ошақты инфекция. Инфекцияның негізгі көзі — тышқандар, егеуқұйрықтар, хомяктар, ондатрлар, сарышұнақтар, қояндар.
Инфекция жануарлардың нәжісімен ластанған тамақ пен су арқылы, сондай-ақ кеміргіштерде, кенелерде және т. б. паразиттік бүргелердің шағуы арқылы жүреді. Көбінесе аңшылар, фермерлер, аң терісін жинаушылар, қасапшылар жұқтырған жануарлармен байланыста және өлекселерді кесу арқылы жұқтырады. Инкубациялық кезең — 1-ден 30 тәулікке дейін (көбінесе 3-7 күн). Әдетте ауру жедел басталады, бас ауруы, жүрек айну, құсу, дене температурасы 39-40°C дейін тез көтеріледі, қалтырау пайда болады. Бет пен мойынның терісі қызарып, конъюнктивалық тамырларға қан құйылады. Бөртпе пайда болады, ол аурудың 8-12-ші күніне қарай қабыршақтайды, содан кейін терінің пигментациясы қалуы мүмкін. Аурудың алғашқы күндерінде туляремияны диагностикалау айтарлықтай қиындықтар тудырады. Дәрігерге кеміргіштермен байланыс туралы айту көмектесе алады. Туляремия инфекциялық стационар жағдайында емделеді. Туляремиямен ауырған адамның өмір бойы тұрақты иммунитеті қалады.
Өзіңізді туляремия ауруынан қалай қорғауға болады?
— Ең тиімді шара – 5 жыл бойы аурудан қорғайтын профилактикалық егулер жүргізу;
— кеміргіштер пайда болған кезде оларды жоюға бағытталған іс-шаралар қабылдау керек;
— аулалар мен бақша учаскелеріндегі тазалықты қадағалау, қоқыстануға жол бермеу қажет;
— қоқыс пен тамақ қалдықтарын қатаң белгіленген жерлерде сақтау;
— кездейсоқ су көздерінен шикі суды ішуге тыйым салу;
— азық-түліктерді кеміргіштер үшін қол жетпейтін жерлерде, суды жабық ыдыстарда сақтау керек;
— кеміргіштердің іздері бар тамақ өнімдерін тұтынбау, сондай-ақ кеміргіштермен ластанған саңырауқұлақтарды жинамау (кемірілген, саңғырықтың болуы);
-ішуге тек қайнаған суды пайдаланыңыз;
— жәндіктер, кенелерден және т.б. қорғау үшін жеке қорғаныс құралдарын – репелленттерді, қорғаныш перделерді, торларды қолданыңыз.
Искаков Аскар Бекболатұлы
ҚР ДСМ СЭБК Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы орынбасары
